In mijn werk als vernieuwend PO coach en leerkracht kwam steeds vaker de grap “had ik maar een handleiding voor mezelf, dat zou een stuk makkelijker zijn” terug.
Daarmee kwam ook het besef dat in deze grap een kern van waarheid zit.
Want hoe handig zou het zijn als je een handleiding van jezelf had? Een overzicht dat je altijd kunt raadplegen om te checken welke stappen je al hebt gezet en nog kunt zetten. Een tool om de verbinding met anderen nog sterker en vloeiender te laten verlopen. Een houvast in moeilijke tijden en een reden voor feest op elk gewenst moment.
Ik geloof onwijs in de kracht van reflectie als het gaat over persoonlijke- en onderwijsontwikkeling.
Daarom ga je in dit online werkboek aan de slag met het ontwikkelen van jouw persoonlijke handleiding. Je hebt alleen jezelf, een boekje/notitieblok en pen/potlood nodig.
Stappen bedenken die we willen zetten kunnen we allemaal. Maar hoe anders wordt het als je durft te luisteren naar wat jouw hart, je intuïtie, je zegt?
Ik help je er met deze 5 tools (en hier en daar een bonustip) doorheen.
Wil je snel navigeren naar een specifiek hoofdstuk? Klik dan op de links hieronder.
Yay, we zijn begonnen!
Zoals je op de PABO hebt geleerd, begint ook deze les met een motiverende opening, deze keer in de vorm van een visualisatie.
Maar voordat je aan de eerste oefening begint wil ik je meteen even liefdevol confronteren met het volgende:
Je gaat in dit werkboek niet een stappenplan vinden dat je van voor tot achter uit kunt voeren en waardoor jouw leven dan ineens magisch verandert.
Als je gaat beginnen met de mindset dat je het alleen maar perfect hoeft in te vullen, dan moet ik je helaas teleurstellen.
Daarom wil ik je drie dingen vragen:
1. Zorg dat je tijd en ruimte voor jezelf vrijmaakt.
Verwacht niet van jezelf dat je dit werkboek binnen een paar minuten doorgewerkt hebt, of het zelfs op één dag helemaal afkrijgt. Want a) dit werkboek is nooit af (dat wordt vanzelf duidelijk) en b) als jij je er doorheen gaat haasten ben je alleen maar aan het doen wat je altijd al deed. En we kennen allemaal het mooie gezegde toch?
Als je doet wat je altijd deed,
krijg je wat je altijd kreeg.
2. Laat al je verwachtingen los.
Wat zou er gebeuren als je even helemaal loslaat dat je van alles uit dit werkboek MOET halen. Als je alleen maar verwonderend invult wat goed voelt en je dan laat verbazen door welke mooie inzichten je eruit haalt? Spoiler: ik weet nu al dat hoe meer jij jouw verwachtingen loslaat, hoe grootser jouw resultaat zal zijn
3. Wees een beetje extra lief voor jezelf
Of zoals @tanteagaath altijd zegt: ‘wees een beetje lief voor jezelf als dat lukt, en als dat niet lukt, wees dan een beetje lief voor jezelf’.
Maak een lekkere kop thee voor jezelf. Kruip onder een dekentje. Zet een kaarsje aan en zeg dat je minstens een uur niet gestoord wilt worden. Alleen al deze tijd en ruimte voor jezelf claimen (in de positieve zin van het woord) gaan je onwijs goed doen.
Hahaha, ik ken je langer dan vandaag.
Wees eens eerlijk; heb je echt alle drie de voorbereidingsstappen gedaan?
Dit lijkt nu misschien allemaal overdreven en je denkt waarschijnlijk: laat me nou gewoon beginnen! Maar je weet ook als geen ander dat dit eigenlijk een patroon is van snel willen fixen.
Als je echt voelt dat je jouw patronen aan wilt kijken en een goed werkende handleiding voor jezelf wilt creëren, dan ben je klaar voor de motiverende-opening-oefening hieronder.
Je kunt mokken,
je kunt zeuren,
je kunt alles wel afkeuren,
Maar uiteindelijk verlies je.
Wat je niet verandert kies je.
Visualisatie: Inchecken bij jezelf
Sluit je ogen en haal een paar keer diep adem. Ga met je aandacht naar je lichaam en merk op wat je voelt (zonder er meteen een oordeel aaan te hangen!) Als je voelt dat je hoofd tot rust is gekomen, open dan je ogen.
Vond je het moeilijk om even echt bij jezelf te zijn, zonder dat alle gedachten door je hoofd bleven racen? Misschien helpt het je om de visualisatie in een kleine groep te doen, terwijl ik je er doorheen praat.
Dit doen we elke maand GRATIS In de Kring. Klik hier om je direct aan te melden.
Zoals ik al eerder zei zie ik een grote waarde in reflectie. Zeker om weer even voor jezelf duidelijk te krijgen waar je nu staat en waar je heen wilt.
En nu niet meteen in paniek raken!
Ik bedoel niet de reflectie zoals je die op de PABO hebt gedaan.
Eindeloos jezelf bekritiseren tegenover anderen, jezelf constant vergelijken en alleen maar verder teleurgesteld raken in jezelf.
Er is namelijk ook een gezonde manier van reflecteren.
Dit kan nog steeds best even confronterend zijn, maar is een heel ander gevoel.
Om je daar een beetje bij te helpen heb ik hieronder een freewrite opdracht voor je. Freewriting kan namelijk iedereen en hoe minder je erover nadenkt hoe beter het is.
Lees de vraag en begin vervolgens verder te schrijven.
Als het je helpt kun je hierbij een timer aanzetten (ik adviseer minstens 5 minuten de eerste keer). Je blijft gewoon schrijven tot je helemaal leeg bent en dan nog heel even door. Kijk hoe ver je kunt gaan en verleg hierbij je grens maar.
Als je echt denkt dat je niks meer weet, schrijf dan gewoon op wat je denkt.
Bijvoorbeeld;
- ik heb geen idee wat ik nu nog moet schrijven
- ik vind het een stomme opdracht en heb spijt dat ik ben begonnen
- ik vond schrijfopdrachten eigenlijk altijd al stom
- nu vind ik het stom dat ik de opdracht stom vind, stom hè?
Nogmaals: alles wat je schrijft is goed.
Dit is puur om je hoofd even leeg te maken en te onderzoeken wat er in jou speelt.
Of zoals @tanteagaath altijd zegt: ‘wees een beetje lief voor jezelf als dat lukt, en als dat niet lukt, wees dan een beetje lief voor jezelf’.
Maak een lekkere kop thee voor jezelf. Kruip onder een dekentje. Zet een kaarsje aan en zeg dat je minstens een uur niet gestoord wilt worden. Alleen al deze tijd en ruimte voor jezelf claimen (in de positieve zin van het woord) gaan je onwijs goed doen.
Freewrite opdracht 1
Waar verlang ik naar?
Nu je hoofd helemaal leeg is geschreven komen er misschien wel interessante patronen naar boven.
Lees je freewrite tekst nog eens terug.
Wat valt je op?
Je hebt daarnet al heel wat dingen opgeschreven. En, of je er nu een oordeel aanhangt of niet, er zitten altijd interessante lessen in wat jij hebt geschreven. Zeker als je even niet kijkt naar wat je inhoudelijk hebt geschreven over jouw verlangens, maar het gevoel dat je erbij kreeg.
Als je weer even terugleest en -denkt aan wat je hebt geschreven kun je ook weer intunen op het gevoel van jouw verlangens.
Welk gevoel krijg je als je jouw freewrite terugleest of weer intunet op jouw verlangens?
In jouw handleiding is de voorkennis die jij al hebt, inclusief de tools, eigenschappen en vaardigheden die jij bezit, een belangrijk onderdeel.
Dat is namelijk een stevige basis die je kunt gebruiken om je verder te ontwikkelen.
Denk daarom eens na (en schrijf op) over wat jou heeft gebracht waar je nu staat.
doorzetten
behulpzaam
precies
enthousiast
gevoelig
creatief
zelfvertrouwen
betrokken
positief
zorgzaam
focus
avontuurlijk
nieuwsgierig
speels
tevreden
Wat we nu eigenlijk aan het doen zijn is het verzamelen van de materialen waar jij uit opgebouwd bent.
Voor mij heeft het hierbij ook goed gewerkt om verschillende persoonlijkheidstests te doen. Dit gaf mij namelijk het inzicht dat mijn eigenschappen helemaal niet gek waren, maar juist onderdeel zijn van mijn persoonlijkheid.
Hieronder zie je twee van mijn favoriete persoonlijkheidstests.
Kijk vooral wat jou aanspreekt en laat de rest lekker zitten.
Let op! Dit is puur om je inzicht te geven in de mooie kwaliteiten die je al bezit. Ga het alsjeblieft niet gebruiken als afvink lijstje of om labels op jezelf te plakken.
Myers Briggs Personality Types (mbti)
Een van de bekendste (en goed onderzochte) tests is de MBTI. Op 16personalities.com kun je door middel van stellingen jouw type uitvinden.
Four Tendencies van Gretchen Rubin
Ook heel bekend en iets sneller (maar ook minder gedetailleerd). Focust op omgaan met verwachtingen van jezelf en anderen. Vul hem in op quiz.gretchenrubin.com.
Wil je meer weten over de MBTI?
Lees dan mijn blog ‘Hoe een simpele persoonlijkheidstest mijn leven in 1 klap veranderde.’
Ik kan me voorstellen dat dit al een hoop is om te verwerken. Stiekem ben je nu namelijk al een heel mooi begin aan het maken met jouw Handleiding van Je Hart.
Schrijf daarom in korte punten op welke inzichten je uit de eerste twee stappen (incl de persoonlijkheidstests) hebt gehaald.
En onthoud: je hoeft niet overal meteen iets mee te doen. Juist (en alleen al) het bewustzijn gaat voor een verandering in jouw mindset zorgen.
Wat neem je mee uit de eerste 2 tools?
Yes, je hebt de eerste grote stappen gezet en inzichten gekregen.
Tijd om keihard te gaan knallen en met jezelf aan de slag te gaan!
Toch?
Het zal je misschien verbazen, maar dat is precies wat we niet gaan doen.
Dit is namelijk waar het vaak fout gaat. We hebben nieuwe inzichten en willen onszelf eens even lekker gaan optimaliseren. Een beetje draaien aan dit knopje, een beetje kijken naar dat onderdeel. En dan zijn we verbaasd als er geen blijvende verandering optreed.
Hoe vaak heb jij wel niet een tip ergens gezien, bijvoorbeeld over het managen van jouw energielevel en heb je gedacht: ‘dat ga ik morgen wel even doen’.
Je houdt het misschien een paar dagen vol, maar daarna ben je weer terug bij af. Of erger nog, je bent teleurgesteld in jezelf omdat het WEER niet is gelukt, waardoor je er eigenlijk nog slechter aan toe bent dan je was.
Daarom is het belangrijk om nu, mocht je dat nog niet gedaan hebben, een pauze in te lassen. Gebruik eventueel de tips hieronder.
muziek
Zet je favoriete muziek op en dans even lekker door de kamer. Hoe meer beweging, hoe beter.
natuur
Ga even buiten wandelen. Zonder andere afleiding. Alleen in beweging komen en je gedachten ordenen.
Heb je alle verwachtingen weer losgelaten?
Is de focus weer uit je hoofd en in je lijf gegaan?
Houd die ontspanning lekker vast en ga aan de slag met de volgende freewrite opdracht.
Freewrite opdracht 2
Wat mag mijn eerste kleine stap zijn?
Als je weer helemaal leeggeschreven bent, denk en/of lees dan even terug.
Onderstreep of omcirkel de dingen die je in jouw handleiding zou willen plaatsen. Wat is hierin echt belangrijk voor jou?
Ohja en dubbelcheck even of je echt een kleine stap hebt opgeschreven 😉 of dat hij stiekem nog kleiner kan.
Vond je het moeilijk om die eerste kleine stap voor jezelf te bepalen? Misschien helpt het je om even met andere leerkrachten te sparren over hun (soortgelijke) struggles en jouw mogelijke stappen.
Dit doen we elke maand GRATIS In de Kring. Klik hier om je direct aan te melden.
Wanneer je aan de slag gaat met persoonlijke- en onderwijsontwikkeling, kom je geheid uitdagingen tegen. Want, heel simpel gezegd, anders had je die stappen toch al lang genomen?
Daarom is het belangrijk om in de verwerking handvatten te hebben die jou helpen om die stappen nu wel te zetten en vol te houden.
Hierbij zijn we geneigd om dingen buiten onszelf te zoeken. Een nieuwe planner, zo’n handige app op je telefoon of een compleet nieuw voedingsschema.
En laat dat nu precies zijn wat ik…
…NIET bedoel.
Wat ik bedoel met handvatten zijn eigenschappen die al in jou aanwezig zijn, maar die je nu nog niet gebruikt. Want ontwikkeling is spannend, niet alleen voor jou, maar ook voor de mensen om je heen. Dus weet:
Zo veel mensen,
zo veel meningen,
het maakt je soms zo klein.
Zo veel vragen,
zo veel vrezen,
terwijl je juist jezelf wilt zijn.
Doe ik het goed,
zoals het moet.
zoals van mij wordt verwacht?
Maar geloof, vertrouw,
het zit al in jou.
Jij bent jouw eigen kracht.
Jouw handvatten zitten hem in dingen die je nu al doet of kunt en die je kunt uitbreiden naar wat je nu voor jezelf wilt veranderen.
Wordt nu een beetje vaag hè?
Laat het me wat duidelijker maken met dit persoonlijke voorbeeld:
Om mijn energielevel beter te managen wilde ik meer tijd voor mezelf inbouwen.
‘s Middags ben ik snel moe en druk en dan is het ineens avond. In de ochtend ben ik daarentegen scherper en ik kan best makkelijk eerder opstaan.
Ik ontdekte de Miracle Morning, kocht het boek, keek alle filmpjes en boekte de eerste dagen fantastische vooruitgang. Stond elke dag enthousiast op en genoot ervan. Maar na ongeveer een week verwaterde mijn nieuwe gedrag en was ik vooral chagrijnig dat het me niet was gelukt. Typisch geval van gereedschap buiten jezelf zoeken dus.
Tot ik ging kijken naar wat ik al goed kon en waar ik van genoot. Zo vind ik van die kleur op nummer boeken fantastisch en heel ontspannend, maar geniet ik ook van schrijven in mijn journal en luisteren naar podcasts. Ik besloot elke ochtend wel eerder op te staan, maar dan 1 van die drie dingen te doen. Degene waar ik op dat moment het meeste zin in had.
En dit werkte fantastisch! Ik sta nog elke ochtend een uur eerder op en heb zo elke dag, hoe slecht mijn dag daarna ook gaat, sowieso een uur voor mezelf gehad waar ik onwijs van heb genoten. Bonus is dat de fijne start me helpt om mijn dag positief te beginnen in plaats van overwhelmed en met een vol hoofd.
Schrijf minstens 5 dingen op waar jij intens van geniet of goed in bent.
Hoe kun je deze eigenschappen/activiteiten inzetten als handvatten om jouw verlangen dichterbij te brengen?
Zo hè hè, je bent lekker met jouw geplande en uitgedachte ontwikkeling aan de slag gegaan en het zit erop. Of niet…
Nee, niet helemaal. Een les is natuurlijk geen les zonder goede afsluiting.
Daarom heb ik hier wat mooie reflectievragen voor je.
Wat heb je ontdekt?
Wat heb je nog nodig om er goed mee aan de slag te kunnen?
Hoe vond je het om op deze manier zelf aan de slag te gaan?
Hoe zou je het de volgende keer aanpakken?
Je kunt met de tools uit dit werkboek al een heel goed begin maken van jouw handleiding van jezelf. Maar eigenlijk is hij natuurlijk, net als het leerproces van de kinderen, nooit af.
Iedere dag dat jij weer iets nieuws leert blijf jij in ontwikkeling. En daarmee ook jouw handleiding.
Zie het daarom niet als een vastomlijnd document waar alles en iedereen aan moet voldoen. Zie het meer als een flexibel of “digitaal” document dat steeds weer een update mag krijgen.
Blijf nieuwsgierig naar wat je hart je vertelt en welke invloed dat heeft op jou als persoon en leerkracht. Een typisch gevalletje fixed of growth mindset. Weet je nog niet wat fixed/growth mindset is en hoe het jou (en de kinderen in jouw klas) kan beïnvloeden? Lees dan mijn andere werkboek Woordenschat van Je Hart [coming soon].
Je hebt nu alle tools voor jouw Handleiding van Je Hart.
Toch kan ik me voorstellen dat het best spannend en lastig is om hier zelf mee aan de slag te gaan. Daarom wil ik je graag deze bonustip meegeven over het delen van jouw proces en hulp vragen onderweg.
Je komt het immers vaak genoeg tegen in de klas: kinderen die het liever zelf proberen en geen hulp vragen. Je kunt ze 100 keer zeggen: ‘Ik help je graag. Daar ben ik voor. Daarom ben ik juf geworden.’ En toch blijft het een uitdaging voor ze.
Eigenlijk is jouw proces nu precies hetzelfde.
Maar durf jij het goede voorbeeld te geven en wel over jouw proces te delen of hulp te vragen?
Dan heb ik iets heel moois voor jou! Precies hiervoor heb ik namelijk De Schoolreis in het leven geroepen. Dit is een live dag waarin we met een kleine groep leerkrachten samenkomen.
De dag is opgebouwd uit verschillende workshops. Hierin gaan we aan de slag met een combinatie van visualisatie, coaching, journaling, beweging en een creatieve activiteit.
Je gaat volledig ontspannen en geïnspireerd naar huis. Met nieuwe inzichten over wie jij bent en wilt zijn (als leerkracht) en hoe je hier dagelijks mee aan de slag kunt.
- Ontdek hoe je stralend voor de klas kunt staan en energiek weer naar huis kunt gaan.
- Ervaar ruimte en zekerheid om te kiezen voor wat JIJ nodig hebt, ipv wat "moet" of van je wordt verwacht.
- Ontdek hoe jij 100% jezelf kunt zijn en onderwijs kunt verzorgen dat er echt toe doet.
- Voel en ervaar hoe het is om vanuit vertrouwen en verbinding jouw eigen keuzes te maken (in het onderwijs).
- Ga volledig ontspannen en geïnspireerd naar huis met concrete plannen voor l(esg)even op jouw manier.
Het is tijd om voor jezelf en jouw onderwijs te gaan kiezen.
Ben jij klaar om je rugzak in te pakken?
⚠️ Let op! Dit is geen dag vol standaard presentaties. Tijdens de Schoolreis laat ik jou ervaren hoe l(esg)even vanuit ontspanning, vertrouwen en verbinding voelt en wat dit voor jou en jouw onderwijs kan betekenen.